Opis

Spis treści:

Wstęp /9
Ramy chronologiczne /13
Ramy terytorialne /16
Uwagi edytorskie /19
ROZDZIAŁ I. STAN BADAŃ I CHARAKTERYSTYKA ŹRÓDEŁ /21
Stan badań nad wczesnośredniowieczną Słowiańszczyzną Połabską /21
Słowiańszczyzna Połabska w kontekście badań nad historią wojskowości Słowian
Zachodnich we wczesnym średniowieczu /25
Źródła pisane /34
Dzieje saskie Widukinda z Korbei /34
Kronika Thietmara /43
Dzieje Kościoła hamburskiego Adama z Bremy /48
Kronika Słowian Helmolda /52
Dzieje Duńczyków Saxa Gramatyka /56
Inne źródła pisane /60
Źródła archeologiczne /64
Zabytki ruchome: elementy uzbrojenia i oporządzenia indywidualnego oraz rzędu
końskiego /68
Zabytki nieruchome: pozostałości fortyfikacji i umocnień /69
Wraki jednostek pływających /69
Pozostałe /70
ROZDZIAŁ II. TŁO HISTORYCZNO-GEOGRAFICZNE /71
Rozmieszczenie i charakterystyka osadnictwa na tle warunków naturalnych /71
Plemiona Słowian Połabskich, ich siła i położenie /80
Plemiona obodrzyckie /81
Wagrowie /81
Połabianie /83
Obodrzyce właściwi /84
Warnowie /86
Plemiona lucickie /86
Chyżanie /87
Czrezpienianie /87
Tolężanie /88
Redarowie /89
Pozostałe plemiona /91
Ranowie /91
Mieszkańcy dorzecza Piany i Wolinianie /92
Wkrzanie /93
Rzeczanie /95
Morzyce /96
Linianie /96
Nieletycy (Brzeżanie) /98
Doszanie /99
Zamczyce /99
Hawelanie (Stodoranie) /99
Szprewianie i plemiona pomniejsze /100
ROZDZIAŁ III. HISTORIA POLITYCZNO-MILITARNA SŁOWIAN POŁABSKICH /101
Epoka karolińska. Od wyprawy Karola Wielkiego przeciwko Wieletom do kryzysu 2. poł. IX w. /101
Wyprawa na gród Drogowita w 789 r. a zasięg terytorialny władztw Obodrzyców i Wieletów /101
Władcy obodrzyccy w walce przeciwko Sasom, Duńczykom i Wieletom /110
Rex Abodritorum? Tytulatura władców i charakter połabskich organizacji politycznych /115
Obodrzyce wobec wschodniej polityki Franków /117
Rozpad ponadplemiennych organizacji politycznych na Połabiu /120
Walka z ekspansją ottońską. Od wojen z Henrykiem I do zwycięstw końca X w. /122
Reforma wojskowa Henryka I /122
Pierwszy i nietrwały podbój Połabszczyzny /127
Od śmierci Henryka I do bitwy nad Raxą /129
Zależność trybutarna i konsolidacja polityczna połabskich plemion /131
Skupieni wokół Redarów. Zrzucenie obcej zwierzchności w 983 r. /137
Główne kierunki działań połabskich organizacji politycznych po odzyskaniu niezależności /138
Czasy świetności. Od sojuszu z Henrykiem II do rozpadu Związku Lucickiego /144
Sojusz Luciców z Henrykiem II /144
Droga Obodrzyców. Wariant chrześcijański /147
Wariant pogański. Związek Lucicki wobec nowych wyzwań /148
Polityka władców obodrzyckich w 1. poł. XI w. /151
Zerwanie pokoju z cesarstwem i bitwa pod Przesławą /152
Długi zmierzch słowiańskiego Połabia /154
Wojna domowa w Związku Lucickim i jej konsekwencje /154
Droga Obodrzyców. Wariant pogański /158
Wszyscy przeciwko wszystkim. Sytuacja na Połabiu w początkach XII w. /161
Problem wewnętrznej słabości słowiańskich organizacji politycznych /162
Rozpad państwa Henryka Gotszalkowica /164
Albrecht Niedźwiedź i Henryk Lew. Podbój pomniejszych plemion /166
Od powstrzymania krucjaty do bitwy pod Verchen /169
Ostatni bastion. Arkona /171
Dzieje polityczno-militarne słowiańskiego Połabia. Podsumowanie /176
Świat karoliński i jego rozpad /176
Konsolidacja w obliczu niebezpieczeństwa /177
Pomiędzy cesarstwem a Danią /177
Problem niestabilności /179
Rację miał Ibrahim /181
Cztery etapy. Cykl wzrostu i upadku /181
Cztery główne obszary walk o Połabszczyznę /182
ROZDZIAŁ IV. ORGANIZACJA MILITARNA SPOŁECZEŃSTWA /185
Zebranie i analiza materiału porównawczego /186
Drużyna i pospolite ruszenie, czyli państwo pierwszych Piastów /186
Pomorze /191
Piechota czy jazda? /192
Drużyna czy pospolite ruszenie? /195
Problem interpretacji liczb podawanych w źródłach /199
Siły lądowe i morskie pod dowództwem księcia /203
Pospolite ruszenie w dwóch różnych odsłonach: powszechnej i wybranieckiej /207
Monarchia karolińska i jej sukcesor na wschodzie /210
Dania /223
Organizacja militarna społeczeństwa na wczesno średniowiecznym Połabiu /228
Od dominacji pospolitego ruszenia do konnej drużyny /229
Finansowanie drużyn /234
Rola najemników /236
Drużyna Mściwoja w Italii. Wojsko podarowane? /236
Wojska Związku Lucickiego /239
Gotszalk i jego ludzie. Kim byli drużynnicy? / 250
Koszty prowadzenia wojny /252
Drużyna i pospolite ruszenie. Rekrutacja, utrzymanie i organizacja terytorialna /254
Milites electi. Doborowe oddziały w starciu z motłochem /256
Wojsko w szyku marszowym. Struktura siłzbrojnych Henryka Gotszalkowica /258
Mobilizacja oddziałów i obce posiłki /262
Organizacja floty /263
Drużyny świątynne i ich finansowanie /265
Podsumowanie /271
Pospolite ruszenie /271
Drużyna /274
Oddziały najemne /277
Warianty mieszane / 278
Mobilizacja i koncentracja wojsk /280
Liczebność sił zbrojnych /282
Organizacja floty /284
Lokalne różnice i obcy wpływ na organizację
militarną społeczności słowiańskiego Połabia /284
Wykaz skrótów /289
Bibliografia /293
Indeks nazw geograficznych i etnicznych /321
Indeks osób /326
Zusammenfassung /332