Opis

Spis treści:

Od autora /9/

Wprowadzenie /11/

Wykaz skrótów /15/

I. ZARYS HISTORII BADAŃ /17/
1. Początki badań archeologicznych w Wielkopolsce (do II wojny światowej) /17/
2. Etap powojenny w badaniach archeologicznych w Wielkopolsce /19/
2.1. Neolit /19/
2.2. Wczesna epoka brązu /27/
2.2.1. Grupa kościańska /30/
2.3. Starsza epoka brązu /35/

II. PRÓBA REKONSTRUKCJI NATURALNEGO ŚRODOWISKA NEOLITU I WCZESNEJ EPOKI BRĄZU W DORZECZU GÓRNEJ I ŚRODKOWEJ OBRY /37/
1. Historia i stan badań nad paleogeografią /38/
1.1. Badania nad palinologią w Wielkopolsce /38/
1.2. Badania nad palinologią na Kujawach /43/
1.3. Badania palinologiczne w Polsce południowo-wschodniej /48/
1.4. Badania palinologiczne na pozostałych wybranych obszarach Polski /53/

2. środowisko przyrodnicze – regionalizacja współczesna /60/

3. środowisko przyrodnicze – przemiany w holocenie /62/
3.1. Budowa geologiczna /62/
3.2. Klimat /64/
3.3. Geomorfologia /66/
3.4. Sieć hydrograficzna /70/
3.5. Gleby /73/
3.6. Szata roślinna /79/
3.6.1. Ewolucja szaty roślinnej w holocenie na Niżu Polski /79/
3.6.2. Potencjalna roślinność naturalna /80/
3.6.3. Charakterystyka zespołów roślinnych zarejestrowanych w dorzeczu górnej i środkowej Obry /81/
3.7. Perspektywa znaczenia zróżnicowania paleośrodowiska dorzecza górnej i środkowej Obry /83/

III. CHARAKTERYSTYKA I KRYTYKA ŹRÓDEŁ WYKORZYSTYWANYCH W BADANIACH NAD OSADNICTWEM PRADZIEJOWYM /85/
1. Archeologiczne Zdjęcie Polski – krytyka źródeł /85/
1.1. Archeologiczne Zdjęcie Polski – charakterystyka metodyki badawczej. Zagrożenia i możliwości /86/
1.2. Zagrożenia /87/
1.3. Możliwości /89/

2. Metody przyj¶te w analizie osadnictwa /91/
2.1. Metoda rozkładów przestrzennych (J.R. Hoddera & C. Ortona) /91/
2.2. Metoda najbliższego sąsiada (P.J. Clarka & F.C. Evansa) /92/
2.3. Systemy Informacji Geograficznej (GIS) /93/
2.4. Teoria miejsca centralnego W. Christallera /94/
2.5. Wieloboki Thiessena /95/
2.6. Modelowanie XTENT /95/
2.7. Model Roberta Foleya /96/
2.8. Analiza zasięgu stanowiska oraz obszaru eksploatowanego przez stanowisko (model łączony Flannery’ego) /97/
2.9. Model rotacyjny /99/
2.10. Metoda mikroregionalna /100/

3. Sposoby wykorzystania metod badawczych w analizie struktur osadniczych /102/
3.1. Trójstopniowe modelowanie strukturalno-środowiskowe /103/
3.2. Strategie analizy struktur osadniczych przyj¶te w niniejszej pracy /104/

IV. STRUKTURY OSADNICZE W NEOLICIE I POCZĄTKACH EPOKI BRĄZU W DORZECZU GÓRNEJ I ŚRODKOWEJ OBRY /107/
1. Struktura osadnicza makroregionu /108/
1.1. Struktury osadnicze na tle głównych jednostek fizycznogeograficznych (zarys regionalizacji) /114/
1.2. Rozmieszczenie stanowisk względem podstawowych elementów środowiska /119/
1.2.1. Rozmieszczenie stanowisk względem wyróżnionych elementów ukształtowania terenu /122/
1.2.2. Rozmieszczenie względem głównej hydrografii obszaru /126/
1.2.3. Rozmieszczenie względem występowania głównych stref glebowych /127/
1.2.4. Rozmieszczenie względem potencjalnej roślinności naturalnej /130/

2. Struktura osadnicza mezoregionów /132/
2.1. Mezoregion środkowej Obry /133/
2.1.1. Rozmieszczenie względem szczegółowej rzeźby terenu /133/
2.1.2. Rozmieszczenie względem szczegółowej sieci rzecznej /135/
2.1.3. Rozmieszczenie względem szczegółowej mapy glebowej /135/
2.1.4. Struktura osadnicza Mezoregionu środkowej Obry /137/
2.2. Mezoregion środkowej Mogilnicy /141/
2.2.1. Rozmieszczenie względem szczegółowej rzeźby terenu /142/
2.2.2. Rozmieszczenie względem szczegółowej hydrografii terenu /143/
2.2.3. Rozmieszczenie względem szczegółowej mapy glebowej /143/
2.2.4. Struktura osadnictwa mezoregionu środkowej Mogilnicy /144/
2.3. Mezoregion Mosiny /145/
2.3.1. Rozmieszczenie względem szczegółowej rzeźby terenu /146/
2.3.2. Rozmieszczenie względem szczegółowej hydrografii terenu /146/
2.3.3. Rozmieszczenie względem szczegółowej mapy glebowej /147/
2.3.4. Struktura osadnicza mezoregionu Mosiny /147/
2.4. Mezoregion Jeziora Bytyńskiego /148/
2.4.1. Rozmieszczenie względem szczegółowej rzeźby terenu /149/
2.4.2. Rozmieszczenie względem szczegółowej hydrografii terenu /150/
2.4.3. Rozmieszczenie względem szczegółowej mapy glebowej /150/
2.4.4. Struktura osadnicza mezoregionu Jeziora Bytyńskiego /151/
2.5. Mezoregion Jeziora Zbąszyńskiego /153/
2.5.1. Rozmieszczenie względem szczegółowej rzeźby terenu /153/
2.5.2. Rozmieszczenie względem szczegółowej sieci rzecznej /154/
2.5.3. Rozmieszczenie względem szczegółowej mapy glebowej /155/
2.5.4. Struktura osadnicza mezoregionu Jeziora Zbąszyńskiego /155/
2.6. Mezoregion górnej Obry /157/
2.6.1. Rozmieszczenie względem szczegółowej rzeźby terenu /157/
2.6.2. Rozmieszczenie względem szczegółowej hydrografii terenu /158/
2.6.3. Rozmieszczenie względem szczegółowej mapy glebowej/158/
2.6.4. Struktura osadnicza mezoregionu górnej Obry /159/
2.7. Mezoregion Kotliny Kargowskiej /161/
2.7.1. Rozmieszczenie względem szczegółowej rzeźby terenu /161/
2.7.2. Rozmieszczenie względem szczegółowej hydrografii terenu /162/
2.7.3. Rozmieszczenie względem szczegółowej mapy glebowej /162/
2.7.4. Struktura osadnicza mezoregionu Kotliny Kargowskiej /163/
2.8. Mezoregion Jeziora Młyńskiego /164/
2.8.1. Rozmieszczenie względem szczegółowej rzeźby terenu /164/
2.8.2. Rozmieszczenie względem szczegółowej hydrografii terenu /165/
2.8.3. Rozmieszczenie względem pokrywy glebowej /165/
2.8.4. Struktura osadnicza mezoregionu Jeziora Młyńskiego /166/
2.9. Struktury osadnicze mezoregionów – sytuacja kulturowa /167/
2.9.1. Kultura ceramiki wstęgowej /168/
2.9.2. Kultura pucharów lejkowatych /169/
2.9.3. Kultura amfor kulistych /171/
2.9.4. Kultura ceramiki sznurowej /172/
2.9.5. Wczesna epoka brązu /174/
2.9.6. Starsza epoka brązu /176/

3. Mikroregionalizm w strukturach osadniczych neolitu i początków epoki brązu w dorzeczu górnej i środkowej Obry /177/
3.1. Mikroregion Racotu /178/
3.2. Mikroregion Kiełczewa /181/
3.3. Mikroregion Bonikowa /183/
3.4. Mikroregion Dalabuszek /186/
3.5. Mikroregion Ł¶ki Małe /188/
3.6. Mikroregion Bruszczewa /191/
3.7. Mikroregion Gostynia /197/
3.8. Mikroregion Mosiny /200/
3.9. Struktury osadnicze mikroregionów – prawidłowości w rozwoju i rozmieszczeniu /202/

V. PRZEMIANY STRUKTUR OSADNICZYCH ORAZ SPOSOBÓW WYKORZYSTANIA ŚRODOWISKA W NEOLICIE I POCZĄTKACH EPOKI BRĄZU W DORZECZU GÓRNEJ I ŚRODKOWEJ OBRY /207/
1. Kulturowe zróżnicowanie dynamiki przemian struktur osadniczych /207/
2. Mikroregionalne prawidłowości rozwoju struktur osadniczych /211/
3. Uwarunkowania środowiskowe rozwoju osadnictwa. Model preferowanej niszy ekologicznej /215/
4. Wpływ rozwoju osadnictwa na zmiany środowiska /221/
5. Struktury osadnicze górnej i środkowej Obry w neolicie i początkach epoki brązu na tle innych regionów Polski /224/

Zakończenie /229/

Bibliografia /233/

Zusammenfassung /255/