Opis

Przejęte z tradycji starożytnej pojęcie sztuki, a więc wspartej na wiedzy i doświadczeniu umiejętności wykonywania określonych dzieł, odgrywało istotną rolę w umysłowości średniowiecznej. Przyczynił się zapewne do tego system edukacyjny, zakładający konieczność nabywania wiedzy teoretycznej w zakresie septem artes liberales (siedmiu sztuk wyzwolonych), stanowiących podstawę wszelkiego wykształcenia.

Ujednolicenie nauczania (na poziomie szkolnym, a następnie w uniwersyteckich Facultates Artium) i oparcie programów dydaktycznych na owych siedmiu sztukach stworzyło intelektualną podstawę zwartości i wspólnoty kultury umysłowej ówczesnej Europy łacińskiej. Różnice etniczne nie odgrywały większej roli w owej paneuropejskiej rzeczypospolitej ludzi wykształconych, posługujących się nadto wspólnym (łacińskim) językiem.

Jakie treści doktrynalne formowały umysłowość inteligentów w Polsce średniowiecznej na wspomnianych etapach kształcenia? Na to pytanie starają się odpowiedzieć autorzy prac zamieszczonych w niniejszej książce.

Tom ten otwiera serię publikacji materiałów II Kongresu Mediewistów Polskich, który odbył się w Lublinie (19-21 września 2005 r.) staraniem Stałego Komitetu Mediewistów Polskich oraz Instytutów Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

   Z wprowadzenia Prof. dr hab. Teresy Michałowskiej

SPIS TREŚCI:

W. Fałkowski – Przedmowa
T. Michałowska – Wprowadzenie

I. TREŚCI DOKTRYNALNE WYBRANYCH „SZTUK”

J. Domański – Gramatyka między metafizyką a poezją
M. Markowski – Filozoficzna formacja uniwersytecka w Polsce średniowiecznej
T. Michałowska – „Ars dictaminis” w Polsce średniowiecznej. Literackie treści doktryny
E. Witkowska-Zaremba – „Ars musica” jako przedmiot nauczania w obrębie „quadrivium”
M. Markowski – Krakowska szkoła międzynarodowego nauczania astronomii

II. PROGRAM I METODY NAUCZANIA „SEPTEM ARTES” W POLSCE

K. Ożóg – Zakres i metody nauczania „septem artes” na Wydziale Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku
K. Stopka – Zakres i program nauczania „septem artes” w szkołach katedralnych
M. Mejor – Kanon lektur i komentarze w polskim szkolnictwie XIV-XV wieku. Uwagi o cytatach

Indeks postaci historycznych
Summaries and about the Authors