Opis

Spis treści

Wstęp / 5

CZĘŚĆ I. Z DZIEJÓW PRODUKCJI LALEK CELULOIDOWYCH / 9

1. Celuloid – pierwsze tworzywo sztuczne / 11
2. O wytwarzaniu, właściwościach i zastosowaniach celuloidu / 11
3. Wynalezienie celuloidu i początki jego produkcji / 14
4. Rozwój przemysłu celuloidowego na świecie / 18
5. Początki przemysłu celuloidowego w Polsce / 20
6. Lalki celuloidowe – produkcja, konstrukcja i degradacja / 25
7. Początki produkcji lalek celuloidowych / 25
8. Proces produkcji lalek celuloidowych / 26
9. Konstrukcja lalek celuloidowych / 35
10. Przyczyny destrukcji i stan zachowania lalek celuloidowych / 45
11. Naprawy i konserwacja lalek celuloidowych / 49

 

CZĘŚĆ II. POLSKIE LALKI CELULOIDOWE / 55

1. OŚRODEK KALISKI / 57

Kilka uwag o lalkach kaliskich – systematyka, podobieństwa i cechy charakterystyczne / 59

1. Fabryka Lalek i Zabawek Adama Szrajera w Kaliszu / 63

1.1. Dzieje firmy / 63

Okres międzywojenny / 64

Kontakty handlowe /   66

Sprawy patentowe / 67

Celuloidowe lalki Szrajera na wystawach / 67

Adam Szrajer i jego rodzina /   69

Sygnatury lalek celuloidowych produkowanych w Fabryce Lalek i Zabawek Adama

Szrajera / 70

1.2. Lalki z Fabryki Adama Szrajera / 71

1.2.1. Lalki z celuloidu łączonego z innymi materiałami / 71

1.2.1.1. Popiersia: 310 – garsonka – R i RN, garsonka z biustem oraz 315 / 71

1.2.1.2. Głowa z celuloidu, ciało z materiału: lalka R.S., lalki noworodki / 81

1.2.1.3. Głowa otwarta: lalki „Modern”, „Progres” i Shirley (Szirlejka) / 83

1.2.2. Lalki w całości celuloidowe z głową zamkniętą / 87

1.2.2.1. Lalka: typ 0 – lalki baby 400, 500 i 600 / 87

1.2.2.2. Lalka: typ 1 – 610, 1610 / 92

1.1.2.3. Lalka: typ 2 – 640, 1640 – Zosia / 93

1.2.2.4. Lalka: typ 3 – 630, 1630 – Basia / 95

1.2.2.5. Lalki charakterystyczne: 650 – Jaś i Małgosia / 97

1.2.3. Lalki w całości celuloidowe z głową otwartą / 99

1.2.3.1. Lalka 500 S / 99

1.2.3.2. Lalka 600 S / 102

1.2.3.3. Lalka 700 S / 103

2. Okres okupacji – Teodor Reinke / 107

2.1. Dzieje kaliskiej wytwórni / 107

2.2. Lalki z czasów Teodora Reinkego  / 109

2.2.1. Lalka 310 – garsonka / 110

2.2.2. Lalka Szirlejka / 111

2.2.3. Lalki z głową zamkniętą / 112

2.2.3.1. Lalka: typ 0 – lalki baby 400 M, 500 M / 112

2.2.3.2. Lalka: typ 1 – lalki 610 / 113

2.2.3.3. Lalka: typ 4 – z dużym lokiem / 114

2.2.4. Lalki z głową otwartą / 115

2.2.4.1. Lalka 500 S / 115

2.2.4.2. Lalka 600 S / 117

2.2.4.3. Lalka 700 S / 118

3. Okres PRL / 119

3.1. Kaliskie Zakłady Tworzyw Sztucznych (KZTS) / 119

Sygnatury lalek wyprodukowanych w Kaliskich Zakładach Tworzyw Sztucznych / 125

3.1.1. Lalki produkowane przez Kaliskie Zakłady Tworzyw Sztucznych / 126

3.1.1.1. Lalka: typ 0 – ciało 400 i 500 / 127

3.1.1.2. Lalka: typ 1 / 133

3.1.1.3. Lalka: typ 2 – Zosia / 136

3.1.1.4. Lalka: typ 3 – Basia / 137

3.1.1.5. Lalka: typ 4 – lalka z dużym lokiem / 137

3.1.1.6. Lalka: typ 5 – „panna z loczkiem” / 139

3.1.1.7. Lalki śpiące / 145

3.2. Kaliskie Zakłady Przemysłu Terenowego (KZPT) / 159

3.3. Lalki inne / 169

3.4. Inne lalki kaliskie / 176

3.4.1. Lalki niesygnowane, prawdopodobnie kaliskie / 176

3.4.2. Lalki sygnowane, niezidentyfikowanych producentów / 178

1. OŚRODEK CZĘSTOCHOWSKI / 185

Kilka uwag o lalkach częstochowskich – systematyka, podobieństwa i cechy charakterystyczne / 187

1. Fabryka Zabawek i Wyrobów Celuloidowych „Seweryn Landau” (1887-1939) / 189

1.1. Dzieje firmy / 189

Wystawy / 191

1.2. Lalki z katalogu fabryki Seweryna Landaua / 193

1.3. Lalki, których nie ma w katalogu /  200

1.3.1. Popiersia / 201

1.3.2. Lalki siedzące / 201

1.3.3. Lalki siedząco-stojące / 202

1.3.4. Lalki śpiące / 204

1.3.5. Lalki charakterystyczne – Kiki /  206

2. Fabryka Wyrobów Celluloidowych i Metalowych „Kosmos” / 207

2.1. Dzieje firmy w okresie międzywojennym (1925–1939) / 207

2.2. Okres wojny i okupacji / 210

2.3. Zarząd „Społem” – lata 1945–1950 / 211

3. Czasy PRL /215

3.1. Częstochowska Fabryka Wyrobów Celuloidowych – lata 1950–1963 / 215

3.2. Częstochowskie Zakłady Zabawkarskie / 216

Sygnatury lalek częstochowskich / 216

3.3. Lalki sygnowane / 217

3.3.1. Popiersia / 217

3.3.2. Lalki siedzące / 219

3.3.3. Lalki stojące / 223

3.3.4. Lalki siedząco-stojące / 223

3.3.5. Lalki śpiące / 228

3.3.6. Lalki charakterystyczne / 229

3.4. Lalki niesygnowane, prawdopodobnie częstochowskie / 230

 

CZĘŚĆ III. INNI PRODUCENCI LALEK Z CELULOIDU / 237

1. Wytwórnia Zabawek Artystycznych „Bambino” / 239
2. Spółdzielnia Pracy „Miś” w Siedlcach / 241
3. Jarkowickie Zakłady Zabawkarskie / 244
4. Zakłady Chemiczne „Pronit” w Pionkach / 249

Lalki 66 cm / 252

Lalki ok. 50 cm / 255

Lalki 40–45 cm / 256

5. Lalki szmaciane z celuloidową twarzą-maską / 258

Zakończenie / 265

Bibliografia / 267

Polish celluloid dolls. Abstract / 271