TOMASZ PEŁECH

Obraz muzułmanów jako „obcych”
w Historia Francorum qui ceperunt Iherusalem

Spis treści

Wykaz skrótów 7
Wstęp 9
Rozdział 1. Obraz muzułmanów jako „obcych” w źródłach krucjatowych
jako przedmiot refleksji naukowej. Stan badań oraz podstawy metodologiczne
pracy 19
I.1. Wybrane ujęcia metodologiczne w studiach nad obrazem muzułmanów
w łacińskim kręgu kulturowym w średniowieczu 19
I.2. Podstawy metodologiczne i teoretyczne pracy 40
Rozdział 2. Historia Francorum qui ceperunt Iherusalem – autor i jego dzieło 48
II.1. Wprowadzenie. Tradycja rękopiśmiennicza Historia Francorum qui
ceperunt Iherusalem 48
II.2. Datacja dzieła i związki z innymi tekstami opisującymi pierwszą krucjatę
(Gesta Francorum, Historia de Hierosolymitano Itinere, Historia
Hierosolymiatna) 54
II.3. Kwestia autorstwa Historia Francorum qui ceperunt Iherusalem 73
II.4. Historia Francorum qui ceperunt Iherusalem – styl i język źródła 96
II.5. Struktura Historia Francorum qui ceperunt Iherusalem 101
Rozdział 3. Obraz wroga na kartach Historia Francorum qui ceperunt Iherusalem
103
III.1. Opisanie „obcego” 103
III.1.1. Wróg – poganin 103
III.1.2. Przedstawienie islamu 109
III.1.3. Prześladowcy chrześcijan 114
III.1.4. Animalizacja wroga 124
III.1.5. Nowa rasa? 126
III.1.6. Zarzut tyranii 131
III.1.7. Wróg jako bluźnierca 134
III.2. Konfrontacja ze światem „obcego” 138
III.2.1. Katalog wrogich nacji 139
Spis treści
III.2.2. Nawrócenia muzułmanów 149
III.2.3. Chrześcijańscy apostaci 153
III.2.4. Chorezm 155
III.2.5. Słowo hispania 158
III.2.6. Albara – ustanowienie pierwszego biskupstwa na Wschodzie 160
Rozdział 4. Narracje o bitwach, oblężeniach i wodzach 163
IV.1. Opisy zmagań zbrojnych krzyżowców 163
IV.1.1. Biblijne inspiracje autora – krzyżowcy jako Machabeusze 163
IV.1.2. Przeważające siły wroga 170
IV.1.3. Wizerunek muzułmańskich przywódców 179
IV.1.3.1. Kilidż Arslan 180
IV.1.3.2. Yağısıyan 181
IV.1.3.3. Mirdalim 184
IV.1.3.4. Kürboğa 189
IV.1.3.5. Al‑Afḍal
196
IV.1.3.6. Jalal al‑Mulk
– Fakr al‑Mulk
203
IV.1.3.7. Pozostali władcy muzułmańscy 206
IV.1.4. Sztuka wojny przeciwnika 208
IV.1.4.1. Walka na otwartym polu 208
IV.1.4.2. Sztuka obrony fortyfikacji 214
IV.1.4.3. Zasadzki 217
IV.1.4.4. Łupy wojenne 219
IV.1.4.5. Komunikacja – gołąb pocztowy 223
IV.2. Literackie ramy starć zbrojnych w Historia Francorum 225
IV.2.1. Sprawiedliwa zamiana ról 225
IV.2.2. Poskromienie pychy 230
IV.2.3. Schemat „grzech – odkupienie – zwycięstwo” 235
IV.2.4. Gotfryd z Bouillon – vicarius Dei 262
IV.2.5. „Radosne widowiska”? 267
Podsumowanie 279
Bibliografia 291
Résumé 318
Indeks 326